Av Inger Bråtveit
Det skulle funnest ein veg ut, men vegen er stengd. Du ropar, men før du ropar skal du vita kva du ropar på. Halsen er ein silo. I siloen er presset lagt på. Du veit ikkje kva du ropar for. Du veit ikkje kva som er over eller under.
Du snakkar med ein stein. Du kunne like godt snakka til ein silo. Du kunne ropt ned i siloen, skulle stått der på kanten, bøygd deg fram og ned. Då var det du skulle ha ropa: Tenkjer, det er det eg gjer. Du tenkjer på det som skal gjerast, når du ser kva som er gjort. Når dalen ligg i mørke og det er to siloar, ein full og ein som er tom. Det ligg eit rop mellom gjort og ugjort, sju lass mellom kvar luke når siloen er pressa ned; eit ekko frå botnen til kanten du alltid skal hengja ved. Du ventar pt sola. Når dalen ligg i mørke ligg du bøygd over silokanten.
Du fylde vatn i to timar, i to timar rann vatnet i sirkelen inn. Du kopla gule slangen til den store svarte, så sprang du inn, over køy- rebana inn. Du sprang fortare enn vatnet, men såg ikkje vatnet koma hostande, som i eit hikst. Ein støyt, og slangen bukta seg i ein boge. Å! den slangen er ein makk. Ja, strila kom og spruten stod. I veggen stod spruten som rann over pølsa, bak sideveg- gen ned. Ein makk vert to makkar. Du kom når gule slangen sleppte seg frå bogen. Alle ting vart rolege etter det. Bekkjene fløymde, lavuet fall, kvitt slør av vatn og vind etter fjellet, rann mot fjorden inn. Alt fyldest opp og vart eit basseng. Så sokk sola, som dagen sokk sola bak fjella ned.
Graset går over kniven, kniven går att og fram.
Slår du ein skåre opp, trillar du slåmaskina ned. Trillar du slåmaskina ned, slår du ein skåre til. Har du fyrst slege to skårar er det berre i venja seg. Dette skal henda deg. Dogg ligg i graset. Dropar under bladet som snart skal vendast. For ekra er ei fele, og du skal slå kvar skåre før fela spelar, før fela lete under slege gras. For slåmaskina ristar. Bakkjen er bratt. Du ristar, og når du stir øvst veit du vel kva som står att. Det ligg bakom deg, det er berre å rygga slåmaskina ned.
Du klatra stigen ned, trinn for trinn. Graset går over kniven, kniven går att og fram. Du slår: Kløver og timotei. Vegen er smal. Lukene i siloen står opne, naboen stir ved steinrøysa. Naboen seier ja. Og naboen seier nei nei. Alt graset ligg under han. Augene til naboen er raude av eksos, men naboen har sett det han treng å sjå. Du veit kva som skal henda deg: skruva opp, trilla ned. Det er dette som skal henda deg: gras, gras. Du veit, den som grein skal gråta meir. Baldfaks og engkvein. Grein, for du har ein gong grete. Vegen er sørpe, og sørpe vert mold. No er det andre skåren, graset ligg så Glatt. No er det andre skåren, heile ekra står att. Augo kvitnar over slåmaskina, den slåmaskina du skuver opp, og så trillar ned. Sola står midt på kvelven, sola minner deg på: det er tredje skåren du skal byr ja på no. Vegen er eit grin. Gras fell over gras. Sola stir midt på kvelven, klokka er midt på dagen.
Hør alle folk korleis det sjagar under løetaket! I sauehuset låg lammet med føtene krøkt opp under seg; to og to føter oppå kvarandre. Lammet ligg på strekkmetallet. Presset heng i løtaket. Ute slår naboen skåre etter skåre. Klokka er midt på dagen, sola står midt på kvelven, det er sommar og slåmaskina durar. Det durar i siloveggen. Ein spikar har sitt eige smell. Hammaren spikrar hovudet ned og inn.
Leppene er ein løypestreng, sender ja og nei etter fjellet ned. Dungar ligg på ekra, dungar av ja og nei må fraktast i hus. Regnet kjenn, det sukkar og søkk. Regnet kjem, det sukkar og søkk i alle ting. Sukk legg seg over dungen, og ikkje alt kjem i hus. Leppene er stengde, verken ja eller nei sig ut. Leppene er stengde, i siloen ligg presset på. Ein dag står løa tom, og ein dag fell løa i ned. Skogen veks til, strengen vert skoren
Kor ein byrjar? Ein byrjar med fyrste sauen, ikkje dei 99. Ein finn fyrste sauen, fyrste lammet, går innover, finn tvillingsau nummer to og jagar saman til ein har ti. Naboen har 76 sauer med lam. Tel dei du som kan. Det manglar ein sau, det krinsar ei ramn. Naboen spyttar svarte klyser i nyoppkomne gras. Beitet er bra, bitet er betre, men naboen slår ikkje tre gonger bak same gjerde. Det er to slåttar, fyrst ein, så to. Naboen manglar eit lam, så tel dei du som kan. Vinteren kjenn, tek og tel.
Tel dei, tel dei, jag dei til du ikkje lenger ser dei. Slik styrte han av, slik samlar han inn. Han gir til han ikkje lenger ser, til han har gått der han kan gå, og oppatt same staden. I skodde, og sol skal du sjå til du ikkje len- ger ser. I regnet, høyra etter bjøller der inga bjølle høyrest. I snøen høyrer du bjølla som ingen lyd lagar. Du tel ingenting, det er slik ein samlar saman, haustar inn.
I snøen høyrer du alt så godt: det knekk i fjellet, der vatnet er frose, der bekken fraus til, midt i fallet. Du ropar etter sauen, sii- iiisa, siiiiiisa si sis. Du ropar mot fjellet og får fjellet sitt svar. Du høyrer si godt når snøen har lagt seg. Ein lott. Det er fjellet. Slik du spurde svarar fjellet. Fjellet svarar og bjølla let. Mot deg, mot deg det er svaret som kjem. Du sådde det sjølv. Bjølla klirrar, klirrar over snø.
Inger Bråtveit (f. 1978) er forfattar. Ho debuterte med romanen Munn mot ein frosen fjord i 2002.
Teksten var opphaveleg trykt i Syn og Segn 4/2005.
